Duurzaamheid is een uitdaging in elke sector, maar zeker in de ouderenzorg, waar de behoeften van cliënten vooropstaan en vaak minder flexibel zijn. Toch kunnen verpleegkundigen in de ouderenzorg een belangrijke rol spelen in het verduurzamen van hun werkomgeving. De Green Deal Duurzame Zorg zet vijf duidelijke doelen neer voor een duurzamere zorgsector in de periode van 2023-2026. Maar wat betekent dit concreet voor verpleegkundigen? Hier zijn enkele praktische tips om duurzaamheid op een haalbare manier te integreren in de dagelijkse praktijk.
1. Gezondheidsbevordering
In de ouderenzorg is het bevorderen van een gezonde levensstijl vaak gericht op het behouden van functionaliteit en het voorkomen van verdere gezondheidsproblemen. Voorkomen is immers beter dan genezen. Verpleegkundigen kunnen duurzaamheid stimuleren door kleine, haalbare veranderingen aan te moedigen die de gezondheid van ouderen ondersteunen.
Praktische tip: Moedig ouderen aan om, indien mogelijk, zelf naar de eetzaal of activiteitenruimte te lopen in plaats van gebruik te maken van een rolstoel. Dit bevordert niet alleen hun mobiliteit, maar vermindert ook de afhankelijkheid van hulpmiddelen die energie en middelen kosten. Ook kan er gekeken worden naar het eten van gezondere voeding. Stimuleer de keuze voor gevarieerd, vers en zoutarm eten.
2. Bewustwording van Milieu-impact
Het vergroten van bewustwording en kennis over duurzaamheid is cruciaal. Vaak is het nog moeilijk hoe dit praktisch kan worden toegepast in alledaagse zorg of mist er een stuk kennis over de relatie tussen handelingen in de zorg, en de impact op het milieu.
Praktische tip: Zet duurzaamheid op de agenda. Dit kan bijvoorbeeld door het delen van informatie over de impact van bepaalde zorgpraktijken op het milieu, en het bespreken van duurzame alternatieven tijdens overleggen. Dit kan de eerste stap zijn naar het creëren van een cultuur van duurzaamheid binnen de zorginstelling. Neem ook een kijkje op de website van de Groene Zorg Alliantie (GZA). Hierop vind je een inspiratieplatform en events waarbij je informatie en tips vindt om jouw organisatie te verduurzamen.
3. CO₂-Reductie: Energiezuinige Praktijken Invoeren
Energieverbruik is een belangrijke bron van CO₂-uitstoot, maar er zijn eenvoudige manieren om dit te reduceren zonder dat het ten koste gaat van de zorg.
Praktische tip: Maak een gewoonte van het uitschakelen van verlichting en elektronische apparaten wanneer deze niet nodig zijn en moedig collega’s aan hetzelfde te doen. Gebruik eventueel tijdschakelaars of bewegingssensoren om energieverspilling te voorkomen.
4. Circulariteit: Slim Omgaan met Materialen
De ouderenzorg genereert veel afval, vooral door het gebruik van wegwerpartikelen. Het doel voor 2026 is om minimaal 25% minder restafval te hebben, meer herbruikbare medische hulpmiddelen in te zetten en om minder incontinentiemateriaal te gebruiken.
Praktische tip: Kies voor duurzame alternatieven waar mogelijk en gebruik wegwerpmaterialen als plastic handschoenen alleen wanneer dit noodzakelijk is. In sommige gevallen is handhygiëne voldoende zonder in te leveren op veiligheid. Kies waar kan voor hergebruik boven wegwerp. Werk samen met inkoop om producten te kiezen die herbruikbaar zijn en stimuleer het gebruik van duurzame alternatieven.
5. Duurzaam Medicijngebruik
Medicijnen zijn essentieel in de ouderenzorg, maar medicijnresten in het milieu vormen een groeiend probleem. Verpleegkundigen kunnen helpen om dit te verminderen door bewuster om te gaan met medicatie.
Praktische tip: Zorg ervoor dat er regelmatig medicatiereviews plaatsvinden om te voorkomen dat bewoners onnodige medicijnen gebruiken. Dit kan niet alleen helpen om medicijngebruik te verminderen, maar ook om de gezondheid van bewoners te verbeteren. Instrueren over de juiste afvoer van medicijnresten is ook essentieel om vervuiling te voorkomen. Uit onderzoek blijkt dat verpleegkundigen die niet actief bezig zijn met duurzaamheid, vaak de intentie hebben om medicijnresten door het toilet te spoelen. Lever ongebruikte medicijnen altijd in bij de apotheek.
Conclusie
Hoewel de implementatie van duurzame oplossingen in de ouderenzorg uitdagend kan zijn, zijn er veel praktische manieren waarop verpleegkundigen een bijdrage kunnen leveren. Zorgprofessionals zoeken naar praktische kennis en handelingen, en duidelijke beleidslijnen vanuit de organisatie om hen hierbij te ondersteunen. Door bewust om te gaan met de gezondheid van cliënten, energie te besparen, materialen te hergebruiken en zorgvuldig om te gaan met medicatie, kunnen zij de zorg duurzamer maken zonder de kwaliteit ervan te compromitteren.
